Nash Dengesi

Nash dengesi, bir oyuncunun başlangıçtaki stratejisinden sapmadan istenen sonuca ulaşabileceğini belirten “Oyun Teorisi” içindeki bir karar verme teoremidir.

Nash dengesi, bir oyuncunun başlangıçtaki stratejisinden sapmadan istenen sonuca ulaşabileceğini belirten “Oyun Teorisi” içindeki bir karar verme teoremidir. 

Bir oyunun katılımcılarının kendileri için en iyi sonuçları elde etmek amacıyla, yapması gereken eylemleri matematiksel ve mantıksal olarak belirlemeye çalışan oyun teorisinin en önemli kavramlarından biri olarak kabul edilir. Daha spesifik olarak, Nash dengesi, oyun teorisinde bir oyunun optimal sonucunun, her bir oyuncunun başlangıç stratejisinden sapmaya yönelik hiçbir teşvikin olmadığı bir kavramdır. Oyun teorisinde Nash dengesi, bir oyuncunun rakibinin stratejisini göz önünde bulundurarak, bu stratejiden herhangi bir sapma olmaksızın, seçtiği stratejiye devam etmesi durumudur. Genel olarak bir birey, diğer oyuncuların stratejilerinde sabit kaldığını varsayarsak, değişen eylemlerden artan bir fayda elde edemez.

Nash dengesi Amerikalı matematikçi John Nash tarafından keşfedilmiştir ve mucidinin adını almıştır. Oyun teorisinin gelişimine yaptığı katkılardan dolayı 1994 yılında Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görülmüştür. Nash dengesinin oyun teorisinin bu kadar önemli bir kavramı olarak görülmesinin nedeni, onun uygulanabilirliği ile ilgilidir. Nash dengesi, ekonomiden sosyal bilimlere kadar çok çeşitli disiplinlere dahil edilebilir. Nash dengesi önemlidir çünkü bir oyuncunun sadece kendi kararlarına değil, aynı zamanda ilgili diğer tarafların kararlarına da dayalı bir durumda en iyi getiriyi belirlemesine yardımcı olur. Nash dengesi, iş stratejilerinden ev satmaya, savaşa, sosyal bilimlere, eğitim sürecine, doğal kaynak yönetimine, pazarlama stratejilerine, enerji sistemlerine, ulaşım sistemlerine kadar hayatın birçok alanında kullanılabilir.

Nash dengesinin matematiksel bir modelde ilk açık uygulaması, tekelci aşırılıkları sınırlayan ve mükemmel rakipler içeren duopol ile Cournot'a aittir. İlk olarak piyasa yapısını dikkatle analiz eden Cournot, bağımlılığı oyun-teorik bir bakış açısıyla tartışmıştır. Nash'ten bir asırdan fazla bir süre önce Cournot, "Nash dengesi" metodolojisi ile analiz ettiği oligopolistik rekabette oyun modelleri geliştirdi ve tam da bu nedenle bazı ekonomistler "Nash dengesi" yerine "Curnot-Nash dengesi" veya "Curnot dengesi" olarak adlandırmakta ısrar ediyorlar.

Nash dengesinin altında yatan temel ilke, Antoine Augustin Cournot tarafından oligopol teorisinde kullanılana benzer. Cournot'un teorisine göre, rekabetçi bir pazardaki tüm firmalar, karlarını maksimize edecek kadar çıktı üretmeyi seçeceklerdir. Bununla birlikte, bir firmanın en iyi çıktısı, piyasadaki diğerlerinin çıktılarına bağlıdır. Sonuç olarak, Cournot dengesi, ancak yine Nash dengesi stratejisine sahip diğer firmaların çıktılarını hesaba katarak, her bir firmanın çıktısı karını maksimize ettiğinde elde edilir. 

uliwiki.org'dan alınmıştır.

https://uliwiki.org/index.php?title=Nash_Dengesi